Lijdensweg leidt tot verlichting

In de protestantse Domkerk in Utrecht krijgt de kruisweg een geheel eigentijdse betekenis. Acht kunstenaars verbeelden voor de tentoonstelling ’Verloochening en Belofte’ op persoonlijke wijze de lijdensweg van Jezus.

Een van de kunstenaars is Jac Bisschops.

Transcendental
Door de hoge ramen van de Domkerk valt een zonnestraal precies op de kleine panelen, die alle drie in een andere hoek tot de zonnestraal staan. Het goud van het eerste vierkant weerkaatst het licht, het tweede kader valt enigszins in de schaduw. Het derde vierkant neemt de zon in zich op waardoor een diep warm goud ontstaat. Maker Jac Bisschops heeft het waarschijnlijk niet bedacht, maar de spelende zon geeft ’Transcendental’ een bijzondere dimensie. Met slechts de abstracte vormen van een kruis in wit en bladgoud wil de kunstenaar de tijdelijke en materiële werkelijkheid overstijgen tot een transcendentie. De visuele eenvoud moet de kijker los brengen van zijn dagelijkse beslommeringen. Hoewel er niet veel te zien is, kun je inderdaad lang naar de panelen van 33 bij 33 centimeter kijken.
In de drie panelen transformeert het kruis. ’Het laatste volle kruis van goud laat zich ook als mantel lezen,’ zegt kunsthistorica Liesbeth de Jong van de tentoonstellingscommissie. Een mantel die de warmte van de zon in zich opneemt. Hoewel het traditionele kruis centraal staat in de panelen van Bisschops, is het idee achter Transcendental weinig orthodox. Bisschops ziet de Lijdensweg van Christus als ’het transcendente pad dat uiteindelijk voert naar de staat van verlichting.’ Deze verlichting is voor hem de essentie van Pasen.
Bij traditionele kruiswegen verbeeldt de laatste statie het in het graf leggen van Jezus. In de loop van de twintigste eeuw werd daar vaker de opstanding aan toegevoegd, het element van hoop werd steeds belangrijker.

Trouw – de Verdieping, Religie & Filosofie, 25 maart 2009

Hedendaagse kunst rond lijden en Pasen

Tentoonstelling: ’Verloochening en Belofte’ in de Domkerk te Utrecht 2009

Deelnemende kunstenaars: Jac Bisschops, Jes van der Bijl, Paul van Dongen & Mark Mulders, Gijs Frieling, George Meertens, Janpeter Muilwijk, Lefteris Olympios